Συμφωνία των Πρεσπών: Τέσσερα χρόνια, τέσσερις αποτυχίες

Στις 25 Ιανουαρίου συμπληρώθηκαν 4 χρόνια από την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών. 153 Έλληνες βουλευτές ψήφισαν υπέρ μιας Συμφωνίας, η οποία υποτίθεται ότι θα έλυνε το πρόβλημα των σχέσεών μας με το κράτος των Σκοπίων. Τελικά δεν το έλυσε. Καταγράφω τέσσερις αποτυχίες της Συμφωνίας.

Πρώτη αποτυχία: Η Συμφωνία δεν έγινε ποτέ αποδεκτή στο εσωτερικό των δύο χωρών. Στην Ελλάδα επί 4 χρόνια όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι διαφωνούντες είναι περισσότεροι από τους συμφωνούντες.

Στα Σκόπια η μείζων αντιπολίτευση (VMRO-DPMNE) παραμένει αντίθετη και υπόσχεται ότι θα καταγγείλει τη Συμφωνία. Οι σχέσεις μεταξύ των λαών δεν βελτιώθηκαν. Αντιθέτως φορτίζονται  από γεγονότα όπως οι πανηγυρισμοί των Σκοπιανών επισήμων για την ίδρυση “Κέντρου Μακεδονικής Γλώσσας” στη Φλώρινα. Θυμίζω ότι υπάρχει σχετική ανακοπή από την Εισαγγελία της Φλώρινας.

Δεύτερη αποτυχία: Η Συμφωνία παραβιάζεται συστηματικά από τους βόρειους γείτονές μας. Η Μεικτή Επιτροπή Επιστημόνων που λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο 2018 δεν επέτυχε να αλλάξει τα εθνικιστικά σχολικά βιβλία των Σκοπίων. Η Επιτροπή για τα εμπορικά σήματα δεν λειτούργησε λόγω αδιαλλαξίας των γειτόνων μας. Οι ομάδες των Σκοπίων  εμφανίζονται σε διεθνείς αγώνες με το όνομα στη φανέλα: “Μακεδονία” (χωρίς τον όρο Βόρεια).

Η Ακαδημία  παραμένει “Μακεδονική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών- MANU” και αρνείται να εφαρμόσει τη Συμφωνία. Τα αγάλματα και οι δρόμοι με αναφορές στον Μέγα Αλέξανδρο και τον Φίλιππο παραμένουν στη θέση τους. Οι Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος διεκδικούνται από τα Σκόπια και από τη Βουλγαρία χωρίς να γίνεται αναφορά στην ελληνική καταγωγή τους. Αυτές  είναι απλώς  μερικές ενδεικτικές περιπτώσεις.

Θυμίζω ότι μόνον τα δημόσια έγγραφα εσωτερικής χρήσης συνδέονται με την ενταξιακή πορεία της χώρας προς την Ε.Ε. Όλοι οι άλλοι θεσμοί και οργανισμοί όφειλαν μέσα σε αυτά τα τέσσερα χρόνια να αλλάξουν το όνομά τους. Κυβέρνηση και ιδιώτες στα Σκόπια άλλα υπόσχονται και άλλα πράττουν.

Τρίτη αποτυχία: Η Συμφωνία των Πρεσπών δεν άντεξε ούτε για λίγα χρόνια στις πιέσεις του βαλκανικού περιγύρου. Οι συντάκτες  και οι υποστηρικτές της νομίζουν ότι ζούμε σε μία περιοχή απαλλαγμένη από εθνικισμούς. Όμως η Βουλγαρία θέτει αυστηρούς όρους για να άρει το  Βέτο που αφορά την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων. Υπό την πίεση  της Βουλγαρίας η κυβέρνηση των Σκοπίων κατέθεσε στις 19 Ιουλίου 2022 μία επίσημη δήλωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπογραμμίζοντας ότι: Η λεγόμενη “Μακεδονική γλώσσα” δημιουργήθηκε το 1945 (επί κομουνιστικού καθεστώτος  Τίτο) και ότι η γλώσσα αυτή βασίζεται σε διαλέκτους που ομιλούνται μόνο στα όρια του κράτους των Σκοπίων. Ουσιαστικά η δήλωση αυτή αναιρεί   καίρια σημεία της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Τέταρτη αποτυχία: Οι υποστηρικτές της Συμφωνίας έλεγαν ότι έτσι θα απομακρύνουμε τους βόρειους γείτονες από την τουρκική επιρροή. Όμως επί 4 χρόνια βλέπουμε να συνεχίζεται η εκπαιδευτική και εξοπλιστική συνεργασία μεταξύ των στρατών της Τουρκίας και των Σκοπίων. Άλλωστε προ ολίγων ημερών ο Πρόεδρος των Σκοπίων Στέβο Πενταρόφσκι δήλωσε ότι υποστηρίζει την ενίσχυση και διεύρυνση της στρατιωτικής συνεργασίας της χώρας του με την Τουρκία.

Η Συμφωνία είναι προβληματική και επιζήμια. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να αποχωρήσουμε μονομερώς. Ας δώσουμε τον λόγο στους ειδικούς του Διεθνούς Δικαίου.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 28.1.2023

Πηγή: Κωσταντίνος Χολέβας