Ευαγγέλης Ζάππας: Ο σπουδαίος ευεργέτης που πολέμησε στην επανάσταση και διέθεσε την περιουσία του στο έθνος

Όταν οι Έλληνες εξεγέρθηκαν και αποτίναξαν τον τουρκικό ζυγό έπρεπε να δημιουργήσουν από την αρχή το ελληνικό κράτος.  Οι υποδομές και τα χρήματα ήταν ελάχιστα. Ωστόσο, το νεοσύστατο κράτος βοήθησαν ιδιώτες, οι εθνικοί ευεργέτες που κατάφεραν να αποκτήσουν αμύθητα πλούτη τα οποία διέθεσαν στο έθνος.  Ανάμεσα τους ήταν ο Ευαγγέλης Ζάππας, ο οποίος είχε γεννηθεί το 1800 στο Λάμποβο της Βορείου Ηπείρου.

Ο πατέρας του ήταν ο έμπορος Βασίλειος Ζάππας και από τα 13 του χρόνια είχε καταταγεί στη σωματοφυλακή του Αλή Πασά. Ο Ζάππας υπηρέτησε τον Πασά των Ιωαννίνων μέχρι τα 20 του χρόνια, όμως εγκατέλειψε την αυλή αμέσως μόλις ξέσπασε η επανάσταση. Ενώθηκε με τους Σουλιώτες που πολεμούσαν υπό τον Μάρκο Μπότσαρη και έγινε πρωτοπαλίκαρο του αγώνα. Έδωσε γενναίες μάχες στο Σούλι και στη συνέχεια κατέφυγε στο Μεσολόγγι.

Όταν ο Μάρκος Μπότσαρης πέθανε συνέχισε να μάχεται στο πλευρό του  Κώστα Μπότσαρη, του Νικόλαου Ζέρβα, του Λάμπρο Βέικου και του Νάκου Πανουργιά. Το 1824 ήταν ταξίαρχος και διοικητής στα Βλαχοχώρια της Αιτωλοακαρνανίας. Όταν ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας ανέλαβε την διακυβέρνηση του κράτους, ο Ζάππας, όπως και οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί, αμείφθηκαν για τις υπηρεσίες του στην Επανάσταση. Του παραχωρήθηκαν κτήματα και αξιώματα.

Ωστόσο αποποιήθηκε την προσφορά της πατρίδας και εγκαταστάθηκε αρχικά στη Βέροια όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο και στη συνέχεια μετέβη στο Βουκουρέστι, όπου εργάστηκε αρχικά ως γιατρός. Τότε ήρθε σε επαφή με τους ηγουμένους μοναστηριών με τους οποίους συνεργάστηκε και άρχισε να μισθώνει τα κτηματά τους. Σε συνεργασία τον ξαδερφό του Κωνσταντίνο Ζάππα απέκτησε τεράστια περιουσία.

Τα επόμενα χρόνια αγόρασε τεράστιες εκτάσεις ανάμεσα τους και το θρυλικό κτήμα Μπροστένι, με τους υδρόμυλους το οποίο ονόμασε Βρεσθένιον. Στις αρχές της δεκαετίας του 1850 ο Ευαγγέλης Ζάππας είχε αποκτήσει αμύθητα πλούτη, τα οποία προσέφερε στο έθνος. Σε μια επιστολή του στον βασιλιά Όθωνα, προσέφερε 400 μετοχές της ατμοπλοϊκής εταιρείας του για να διοργανώνονται από τα μερίσματά τους εκθέσεις που να αναδεικνύουν την εμπορική και βιομηχανική πρόοδο της χώρας. Στις 15 Νοεμβρίου 1859 στην Αθήνα, στην Πλατεία Λουδοβίκου έγιναν τα πρώτα Ολύμπια με την οικονομική συνδρομή του Ζάππα. Ωστόσο, τέσσερα χρόνια μετά, το 1863, η υγεία του κλονίστηκε.

Παρά τις προσπάθειες του ξαδερφού του δεν κατάφερε να θεραπευτεί. Πέθανε στις 19 Ιουνίου 1865, σε ηλικία 65 ετών και τάφηκε στο ναό του Ευαγγελισμού στο κτήμα του στο Μπροστένι της Μολδοβλαχίας­. Δεν είχε παντρευτεί ούτε είχε αποκτήσει παιδιά. Στη διαθήκη του άφηνε όλη την περιουσία του στην Επιτροπή των Ολυμπίων και εκτελεστή της όριζε τον Κωνσταντίνο Ζάππα, ο οποίος θα έπρεπε να χτίσει μέγαρο εκθέσεων στην Αθήνα και να αποθέσει σε αυτό την κεφαλή του.

Ο ξάδερφός του ακολούθησε κατά γράμμα τις εντολές του Ζάππα και κατασκεύασε το Ζάππειο Μέγαρο στο κέντρο της Αθήνας. Ωστόσο, τα χρήματα που περιήλθαν στο ελληνικό κράτος ήταν λιγότερα, καθώς τόσο το ρουμανικό δημόσιο όσο και τα ανίψια του διεκδίκησαν μέρος της περιουσίας. Η διεκδίκηση της περιουσίας του Ζάππα από τη Ρουμανία προκάλεσε τριγμούς στις διπλωματικές των δύο χωρών με αποτέλεσμα να διακοπούν για πολλά χρόνια και να αποκατασταθούν μετά τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου.

Ο Ζάππας ήταν από τους σπουδαιότερους φιλάνθρωπους, που ευεργέτησε τη γενετειρά του και τις χώρες στις οποίες εργάστηκε. Ήταν ο πρώτος που εισηγήθηκε την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων και χρηματοδότησε την αναστήλωση του Παναθηναικού Σταδίου.

iEllada.gr