Ο ΣΦΑΓΕΑΣ, Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ…ΠΟΛΑΤΛΙ.

Είχαμε φτάσει στην Άγκυρα νωρίς το πρωί και μας έκανε μεγάλη εντύπωση ο νέος σιδηροδρομικός σταθμός με τις καλύτερες και νέες αίθουσες αναμονής.

Είχαμε ακόμα τρεις ώρες μέχρι να πάρουμε το λεωφορείο για την Καισάρεια και αποφασίσαμε να κάνουμε κάποια βόλτα στην πρωινή αγουροξυπνημένη πρωτεύουσα της Τουρκίας. Τα πρόσωπα συνηθισμένα, αλλά αισθανόσουν κάποιο βάρος να βαραίνει την ατμόσφαιρα που ήταν και μουντή από το μαρτιάτικο ψυχρό πρωινό.

Επειδή κοντά στον σταθμό ήταν το περίφημο μαυσωλείο του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, αποφασίσαμε να πάμε να το δούμε.

Καθώς ανεβαίναμε μου έκανε εντύπωση το πολύ βλοσυρό βλέμμα των φρουρών που κοιτούσαν χαρακτηριστικά σαν να έβλεπαν κάποιο μισητό εχθρό τους. Όταν φτάσαμε επάνω, από εκεί έβλεπε κανείς όλη την γύρω περιοχή. Μου θύμιζε κάτι σαν τον Λυκαβηττό ή τον λόφο της Ακρόπολης.

Το μαυσωλείο είναι ένα τετράγωνο συγκρότημα με μια πύλη εισόδου εξόδου. Κατευθυνθήκαμε προς το μνημείο αλλά όταν αρχίσαμε να ανεβαίνουμε τα σκαλιά αισθάνθηκα ένα σφίξιμο και στράφηκα στον φίλο μου και του είπα – Πήγαινε εσύ εκεί μέσα εγώ δεν μπορώ όταν σκέφτομαι ότι αυτός ο άνθρωπος που τον έχουν σαν τον μεγαλύτερο ηρώα τους, έσφαξε εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες και χριστιανούς της Μικράς Ασίας και έκαψε το διαμάντι του Ελληνισμού της Ανατολής, την Σμύρνη.

Ο Μπ χαμογέλασε και συνέχισε μονός του και μπήκε μέσα στην μεγάλη αίθουσα. Όταν μετά από λίγο βγήκε ήταν πολύ σκεπτικός και αμίλητος.

Περάσαμε απέναντι στην γωνία του Π όπου βρίσκονται τα προσωπικά αντικείμενα του Κεμάλ

Πρώτη έκπληξη δυσάρεστη ήταν σε πολύ εμφανή σημείο ένα έκθεμα, ένα σπαθί και μια ελληνική σημαία. Ήταν το σπαθί του στρατηγού Τρικούπη που πιάστηκε αιχμάλωτος στην μάχη του Dumlupınar, όταν ο ελληνικός στρατός υποχωρούσε προδομένος και σκόρπιζε πτώματα γύρω του. Η ελληνική σημαία ήταν από ένα σκοτωμένο Έλληνα σημαιοφόρο φαντάρο.

Δεύτερη έκπληξη ήταν η βιβλιοθήκη του Κεμάλ. Τα περισσότερα βιβλία ήταν…ελληνικά, αλλά το πιο εκπληκτικό ήταν σε περίοπτη θέση μια… ελληνική Βίβλος. Γνωστό είναι πως ο Κεμάλ ήταν άθεος και πολλοί υποστηρίζουν μασόνος, καθώς η προσωπική του κατοικία στην Çankaya είχε μασονικά σύμβολα. -Τι σημάνει αυτό ρώτησα, –Μάλλον θα είναι και αυτό λάφυρο από κάποιο ελληνικό σπίτι, είπε ο Μπ.

Βγήκαμε έξω σκεπτικοί και κατευθυνθήκαμε στην πύλη. Ένοιωθα λίγο μετανιωμένος που είχα έρθει εδώ.

Πριν περάσουμε την Πύλη μας πλησίασε ένας λίγο ηλικιωμένος Τούρκος με σοβαρή εμφάνιση και ξαφνικά μας μίλησε. – Merhaba Nereli siniz ; (Γεια σας από που είστε ;). Αυτή την φορά δεν δίστασα πρώτος να απαντήσω –Yunan, Yunan, (Έλληνες, Έλληνες).

Έμεινε για λίγο αποσβολωμένος, αλλά γρήγορα συνήρθε και μας κοίταξε με πολύ ενδιαφέρων. Ξαφνικά σήκωσε το δεξί του χέρι και με το δάχτυλο μας έδειξε κάτι λόφους που μόλις διακρίνονταν δυτικά της Άγκυρας -Εκεί είναι το Polatli, μας είπε.

Polatli, κάτι μου θύμιζε αυτή η λέξη. Ο Τούρκος συνέχισε. – Εκεί ήταν το ακραίο σημείο που είχε φτάσει ο ελληνικός στρατός στην μάχη του Σαγγαρίου το 21. Στη συνέχεια στράφηκε προς εμάς και πρόσθεσε, « -Savaş çok kötü = Ο πόλεμος κακό πράγμα. Εκεί χάθηκαν πολλά παιδιά και από εσάς και απ εμάς» Κοιτούσαμε το μέρος με κάποια συγκίνηση.

Ευχαριστήσαμε τον «Τούρκο» και βγήκαμε από το συγκρότημα. Η επίσκεψη αυτή θα μου έμενε για πάντα στην μνήμη με μια χαρακτηριστική πίκρα.

«Από τις περιηγήσεις δυο ελληνορθόδοξων στα βάθη της Ανατολίας», (περισσότερες λεπτομέρειες, φωτογραφίες και ονόματα, για ευνόητους λόγους παραλείπονται).

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος