Διθυραμβικές ήταν οι ιαχές από αρκετά μέσα μαζικής
ενημέρωσης αναφορικά με τις «δεσμεύσεις» των ΗΠΑ, οι οποίες μεταφράστηκαν και
ως «σκληρό μήνυμα προς την Άγκυρα». Σύμφωνα με τη δήλωση κάποιου αξιωματούχου:
«Η πολιτική
των ΗΠΑ για την ΑΟΖ της Κύπρου είναι μακροχρόνια και δεν έχει αλλάξει: οι
Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να
αναπτύξει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Συνεχίζουμε να
πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού, όπως και όλοι
οι πόροι του, θα πρέπει να μοιράζονται ισομερώς μεταξύ των δύο κοινοτήτων στο
πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης.
Αποθαρρύνουμε
κάθε ενέργεια ή ρητορική που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή».
Ο «κάποιος» αξιωματούχος παρότρυνε για μια «συνολική
διευθέτηση». Αλήθεια, ποια είναι αυτή; Μήπως το Κυπριακό δεν είναι πρόβλημα
εισβολής και παράνομης κατοχής; Μήπως δεν υπάρχουν σχετικά ψηφίσματα του
Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ; Ποια είναι αυτή η διευθέτηση και τι εννοείται
όταν αναφέρεται η λέξη «συνολική»;
Μετά από
αυτό μπαίνει τελεία και προστίθεται η πρόταση περί «αποθάρρυνσης κάθε ενέργειας
ή ρητορικής που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή». Τα πανηγυρίζοντα ΜΜΕ
γνωρίζουν τι σημαίνει αυτό; Εμείς, με βαθιά πίστη στο δίκαιο των θέσεών μας, το
αναλύουμε ως «ποιον άλλον να εννοεί; Προφανώς την Τουρκία».
Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται για
διπλωματική γλώσσα με δυνατότητα αντιστροφής του περιεχομένου ανά πάσα στιγμή;
Για τις ΗΠΑ
δεν υπάρχουν ελληνοτουρκικά σύνορα, αλλά η ενιαία δομή της νοτιοανατολικής
πτέρυγας του ΝΑΤΟ. Για την Ουάσινγκτον, δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων ή
ενέργειες της ελληνικής πλευράς ενδεχομένως να είναι το ίδιο προκλητικές με
εκείνες των Τούρκων, ή για να είμαι πιο ακριβής: Μπορούν να μεταφραστούν ως
τέτοιες την κατάλληλη στιγμή.
Η Μεγάλη
Δύναμη πράττει σωστά και ορθολογικά για τα δικά της συμφέροντα και τις δικές
της προτεραιότητες. Το θέμα είναι εμείς πώς αναγιγνώσκουμε το διαμορφωμένο
παζλ. Ουδεμία αμφιβολία υπάρχει ότι οι σχέσεις μας πρέπει να είναι άριστες και
να αναπτυχθούν περαιτέρω. Με ποιους όρους, όμως; Δεν θα έπρεπε να ζητηθεί η
μεγιστοποίηση της έστω ρητορικής δέσμευσης των ΗΠΑ ως ελάχιστο αντάλλαγμα στην
«εποικοδομητική για την ασφάλεια και τη σταθερότητα» στάση της χώρας μας;
Κόντρα στη
γενικότερη ευφορία για «τους Τούρκους που δεν θα τολμήσουν να τα βάλουν με την
Exxon Mobil», αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η αμερικανική στρατηγική χαράσσεται
με μακροπρόθεσμους όρους κόστους-οφέλους. Η δραστηριότητα των ενεργειακών
κολοσσών στην Ανατολική Μεσόγειο τίθεται στη συγκεκριμένη ζυγαριά και ενίοτε
γίνεται μοχλός πίεσης προς τη «χώρα στόχο», που κατά τεκμήριο είναι και ο
διαχρονικός αμερικανικός ευσεβής πόθος και με «μαστίγιο και καρότο» γίνεται να
προσπάθεια να αποτραβηχθεί από τις «κακές παρέες».
Όπως ανέφερε
ο John Baylis, μια συμμαχία διαθέτει δύο διακριτές λειτουργίες οι οποίες άπτονται
αφενός της επισημότητας και της τυπικής κατοχύρωσης της σχέσης και αφετέρου της
εστίασης στην κοινή προσπάθεια με στρατιωτικούς-επιχειρησιακούς όρους. Εξάλλου,
η συμμαχία νοείται ως «μια επίσημη συμφωνία μεταξύ δύο ή περισσότερων μερών για
τη συμπόρευσή τους με άξονα ζητήματα εθνικής ασφάλειας».
Γι’ αυτόν το λόγο, κεντρικό διακύβευμα και
αποτέλεσμα μιας συμμαχίας είναι ο πολλαπλασιασμός των συντελεστών της σκληρής
ισχύος, προκειμένου να επιτευχθούν πολιτικοί στόχοι κοινού ενδιαφέροντος.
Υπάρχουν
πολιτικοί στόχοι κοινού ενδιαφέροντος στην περίπτωσή μας, και αν ναι,
αποτιμώνται ως σημαντικότεροι από άλλους που τους αντικρούουν; Σε πραγματικό
επίπεδο, είμαστε ικανοποιημένοι με το επίπεδο δέσμευσης του συμμάχου απέναντί
μας; Ο Winston Churchill συνήθιζε να λέει ότι «τα κράτη δεν έχουν σταθερούς
φίλους, αλλά σταθερά συμφέροντα ». Ποια είναι τα συμφέροντα της Ελλάδας στην
Ανατολική Μεσόγειο και σε ποιο βαθμό είναι σε θέση να τα εξυπηρετήσει; Στη
διεθνή πολιτική οι γάμοι είναι «συμφερόντων» και όχι «προσώπων», με το θέμα για
κάθε Μικρή Δύναμη να είναι πώς θα μπορέσει να αυξήσει τη δέσμευση της Μεγάλης
Δύναμης στη βάση της υπογράμμισης και της κινητοποίησης αυτών των κοινών
συμφερόντων.
Μάρκος
Τρούλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου