ΠΑ.ΣΥ.Β.Α.- ΟΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ 1821 ΗΣΑΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ, ΟΧΙ ΟΥΔΕΤΕΡΟΘΡΗΣΚΟΙ.

Τὸ 1821 οἱ πρόγονοί μας ξεσηκώθηκαν γιὰ Ἐλευθερία καὶ γιὰ ἀπαλλαγή ἀπὸ τὸν ἀλλόθρησκο κατακτητή. Δὲν ἦταν ἐπανάσταση ταξικὴ οὔτε γνήσιο ἀντίγραφο τῶν ἐπαναστάσεων ἄλλων λαῶν. Ἦταν ἡ κραυγὴ ἀγωνίας τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων, ἡ ὁποία ἐκφράζεται χαρακτηριστικὰ ἀπὸ τὰ κείμενα τῆς ἐποχῆς.

Ἐπιλέγω τρεῖς χαρακτηριστικὲς μαρτυρίες. Μία διακήρυξη, ἕνα ποίημα καὶ μία ἐπιστολή.

Ἡ Διακήρυξη τῆς Ἀνεξαρτησίας προηγεῖται τοῦ Προσωρινοῦ Νόμου τῆς Ἐπιδαύρου, τὸν ὁποῖο συνέταξε ἡ Α΄ Ἐθνοσυνέλευση. Μὲ ἡμερομηνία 1.1.1822 οἱ πρωταγωνιστὲς τοῦ Ἀγῶνος δηλώνουν:

«ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΔΙΑΙΡΕΤΟΥ ΤΡΙΑΔΟΣ. Τὸ Ἑλληνικὸν Ἔθνος, τὸ ὑπὸ τὴν φρικώδη Ὀθωμανικὴν δυναστείαν, μὴ δυνάμενον νὰ φέρη τὸν βαρύτατον καὶ ἀπαραδειγμάτιστον ζυγὸν τῆς τυραννίας καὶ ἀποσεῖσαν αὐτὸν μὲ μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον διὰ τῶν νομίμων Παραστατῶν του, εἰς Ἐθνικὴν Συνηγμένων Συνέλευσιν, ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων τὴν Πολιτικὴν αὐτοῦ ὕπαρξιν καὶ Ἀνεξαρτησίαν».

Ἡ ἐπίκληση τῆς Ἁγίας Τριάδος καταδεικνύει τὸ πνευματικὸ ὑπόβαθρο τοῦ Ἀγῶνος. Βεβαίως διάβαζαν ἀρκετοὶ Ἕλληνες τὰ κείμενα τοῦ Διαφωτισμοῦ, ὅμως τὸ κυρίαρχο στοιχεῖο στὴν ἰδεολογία τους ἦταν ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη καὶ ἡ συνείδηση τῆς διαχρονικῆς συνέχειας τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Ἡ δεύτερη μαρτυρία εἶναι ἕνα ποίημα, τὸ ὁποῖο ἔγραψε ὁ Σαμιώτης ἀγωνιστὴς Γεώργιος Κλεάνθης.

«Γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν Πίστη τὴν Ἁγία

Καὶ τῆς Πατρίδος τὴν Ἐλευθερία

Γι’ αὐτὰ τὰ δύο πολεμῶ

Αὐτὰ τὰ δύο ἐπιθυμῶ

Κι ἂν δὲν τὰ ἀποκτήσω

Τί μ’ ὠφελεῖ νὰ ζήσω;»

Σαφὴς ὁ λόγος, ἀδιάσειστη ἡ μαρτυρία γιὰ τὰ κίνητρα τῶν ἐπαναστατῶν.

Τὸ τρίτο κείμενο εἶναι μία ἐπιστολή, τὴν ὁποία ἔστειλε σὲ Εὐρωπαίους διπλωμάτες, τὸν Δεκέμβριο τοῦ 1825 ἀπὸ τὴν Γενεύη, ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας. Τρία χρόνια μετὰ τὴν παραίτησή του ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση τοῦ Τσάρου καὶ δύο χρόνια πρὶν ἐκλεγεῖ Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος.

«Οἱ Ἕλληνες … περιεφρόνησαν ὑπὲρ τὸ δέον τοὺς κινδύνους τούτους, ἀλλ’ ἡ πίστις των εἰς τὸν Θεὸν καὶ εἰς τὸ δίκαιόν τοῦ Ἀγῶνος των, τοὺς δίνει δύναμιν διὰ νὰ τοὺς ἀψηφοῦν ἀκόμα. Ἡ δὲ πεποίθησις των αὔτη εἶναι τόσον ἀμετάβλητος ὅσον καὶ ἡ θρησκεία των. Εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ διὰ τῆς Ἐκκλησίας, δὲν ἔπαυσαν νὰ ἀποτελοῦν χωριστὴν ἐθνότητα, ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τῆς ὑπερισχύσεως τῶν Τούρκων. Δία τῆς Ἐκκλησίας των λοιπὸν καὶ πάλιν θὰ σωθοῦν καὶ θὰ τὸ ἐπιτύχουν ἱκετεύοντες ἐκ βάθους καρδίας τὸν μόνον ἡγεμόνα τοῦ κόσμου, ὁ ὁποῖος εἶναι προστάτης των» (Σαράντου Καργάκου, Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάστασις τοῦ 1821, τόμος Γ΄, σελ. 287).

Ὁ κορυφαῖος εὐρωπαῖος διπλωμάτης τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καθιστᾶ σαφὲς ὅτι οἱ Ἕλληνες θεωροῦν ἡγεμόνα τους μόνο τὸν Θεὸ καὶ διαφύλαξαν τὴν ἐθνική τους ταυτότητα μὲ τὴ βοήθεια τῆς Ἐκκλησίας.

Οἱ πρωταγωνιστὲς τοῦ 1821 ἤσαν Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ καὶ ὄχι οὐδετερόθρησκοι!

Κων/νος  Χολέβας

Πολιτικό επιστήμων