Μια από τις σημαντικότερες σελίδες στην βορειοηπειρώτικη ιστορία, αποτελεί ο αγώνας των Κορυτσαίων για την δικαίωσή τους από τις Μεγάλες Δυνάμεις, λίγα χρόνια μετά την ανακήρυξη του αλβανικού κράτους. Από το 1914 στην Κορυτσά οι αρχές τρομοκρατούν και κατασπαράζουν το οτιδήποτε ελληνικό. Επιγραμματικά αναφέρουμε τα παρακάτω:
1. Η αλβανική αστυνομία δέρνει και φυλακίζει μαθητές που φώναζαν τη λέξη «αέρα» την οποία άκουσαν από Έλληνες Εύζωνες.
2. Ξυλοκοπούνται μαθητές που στο δρόμο μιλάνε την ελληνική γλώσσα.
3. Στις βαπτίσεις των παιδιών επιβάλλονται αλβανικά ονόματα.
4. Οι χριστιανοί παρεμποδίζονται αν μεταβούν στην Ιερά Μητρόπολη Κορυτσάς.
5. Οι αντιφρονούντες δάσκαλοι και κάτοικοι ξυλοκοπούνται ανηλεώς.
6. Κήρυκας του Ολλανδού Διοικητού περιδιαβαίνει την Κορυτσά και κηρύσσει ποινές σε όσους δεν κατεβάζουν τις ελληνικές πινακίδες από τα καταστήματά τους. Επίσης επιβάλλει την τοποθέτηση αντίστοιχων αλβανικών.
7. Κατεβαίνουν και αντικαθίσταται τα ελληνικά οικόσημα των κατοικιών.
8. Αφαιρούνται οι ελληνικές επιγραφές από τους χριστιανικούς τάφους.
Τα παραπάνω έλαβαν άμεση εφαρμογή έπειτα από τις εντολές του Ολλανδού γενικού Διοικητή της Κορυτσάς Schneller, ο οποίος και κατά την 15η Μαρτίου του 1914 παρέδωσε την πόλη στον διοικητή Αβδούλ Μπέη Ύπης, τουρκαλβανό από την Στάρια της Κολώνιας που έφθασε στην πόλη μέσω του Δυρραχίου.
Αυτά τα τόσο ακραία και βασανιστικά φαινόμενα, οδήγησαν έπειτα και στην «Διακήρυξη των Βορειοηπειρωτών από τις επαρχίες Κορυτσάς και Κολώνιας, οι οποίοι απαιτούν ένωση των ντόπιων επαρχιών τους με την Ελλάδα», συνταγμένη κατά το Μάιο του 1919 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η συγκεκριμένη πολυσέλιδη διακήρυξη εκδόθηκε από την Πανηπειρωτική Ένωση Αμερικής και υπεγράφη ονομαστικά από 1920 αρχηγούς οικογενειών αναφέροντας και τον τόπο καταγωγής τους.
Σταχυολογώντας τη διακήρυξη συναντάμε τα εξής:
«Εμείς οι αυτόχθονες κάτοικοι των επαρχιών Κορυτσάς, Κολώνιας και Μοσχοπόλεως, έχοντας πληροφορηθεί ότι η επιτροπή για τις Ελληνικές Διεκδικήσεις έχει αποφασίσει υπέρ της ενώσεως της Χειμάρρας, Αργυροκάστρου και Δελβίνου με την μητέρα Ελλάδα, συγχαίρουμε τους αδελφούς αυτών των επαρχιών για την καλή τους τύχη και τους Αντιπροσώπους Ειρήνης για την σοφία και τη δικαιοσύνη τους. Αλλά διαμαρτυρόμαστε έντονα εναντίον της γνωστοποιήσεως ότι προοριζόμαστε για το μελλοντικό Αλβανικό Κράτος. Λυπούμαστε για το Συμβούλιο Ειρήνης που επέτρεψε στον εαυτό του να εξαπατηθεί καθώς και για τις διαψευσμένες ελπίδες της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων Κορυτσάς και Κολωνίας(…)
Θα ήταν πολύ να ζητήσουμε από τους Αλβανούς να υποβάλλουν μια παρόμοια λίστα (εννοούν με τις γνήσιες υπογραφές των γηγενών Κορυτσαίων και Κολωνιατών που δήθεν επιθυμούν την προσάρτηση στο αλβανικό κράτος) ώστε να γίνει δυνατή η επαλήθευση;
(…)Εμείς διακηρύττουμε και επίσημα και ορκιζόμαστε ότι θα σταθούμε μέχρι θανάτου σε οποιαδήποτε άλλη λύση του προβλήματός μας εκτός της Ενώσεως με την μητέρα Πατρίδα την Ελλάδα (…)
Εμείς ο λαός της Κορυτσάς και της Κολωνίας, είμαστε Έλληνες και αποφασίσαμε να παραμείνουμε Έλληνες ή να πεθάνουμε.»
HIMARA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου