Ὅταν ξεκίνησε ὁ ἀπελευθερωτικὸς Ἀγώνας τῶν Ἑλλήνων τὸ 1821, ἡ Ἤπειρος ὡς γεωγραφικὸς χῶρος τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἦταν ἑνιαῖος.
Ἡ διχοτόμησή του, σὲ Βόρειο Ἤπειρο καὶ Νότιο, ἔγινε 90 χρόνια μετά, ὕστερα ἀπὸ σκοτεινὲς διπλωματικὲς κινήσεις (π.χ. Πρωτόκολλο Φλωρεντίας, Δεκέμβριος 1913), πού ἀκολούθησαν τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους.
Ἡ Ἤπειρος τοῦ 1821, λόγω τοῦ στασιαστικοῦ κινήματος τοῦ Ἀλῆ πασὰ κατὰ τοῦ Σουλτάνου, ὑπῆρξε ἕνας ἀπὸ τοὺς τρεῖς χώρους πολεμικῶν ἐπιχειρήσεων (οἱ ἄλλοι δύο, ὡς γνωστόν, ἦταν ἡ Νότιος Ἑλλάς, μὲ ἐπίκεντρο Πελοπόννησο καὶ Ρούμελη, καὶ ἡ Μολδοβλαχία, μὲ τὸ ἐκεῖ ἐπαναστατικὸ κίνημα τοῦ Ἀλέξ. Ὑψηλάντου καὶ τοῦ Ἱεροῦ Λόχου).
Τὰ δραματικὰ γεγονότα πέριξ τῶν Ἰωαννίνων (πού τερματίστηκαν τὸ 1822 μὲ τὸν φόνο τοῦ Ἀλῆ καὶ τὴν ἀποτυχία τῶν Σουλιωτῶν νὰ ἐπανεγκατασταθοῦν στὰ χωριά τους) δὲν ἀπέτρεψαν τοὺς Ἕλληνες τῆς ἑνιαίας Ἠπείρου ἀπὸ τὸ νὰ συμβάλουν μὲ τὴν παρουσία τους στὴν κοινὴ ἐθνικὴ προσπάθεια.
Ἀπόδειξη αὐτῆς τῆς παρουσίας εἶναι τὸ πλῆθος τῶν ἀγωνιστῶν πού κατάγονταν ἀπὸ πόλεις καὶ χωριὰ τῆς σημερινῆς Βορ. Ἠπείρου. Θὰ παρουσιάσουμε ἀπὸ τὶς στῆλες τοῦ «Β.Β.» μερικοὺς ἀπὸ ἄγνωστους αὐτοὺς μαχητὲς τοῦ 1821, πού κα-τάγονταν ἀπὸ τὸν χῶρο τῆς Β. Ἠπείρου. Ἡ συμμετοχὴ στὶς μάχες καὶ ἡ θυσία πολλῶν ἀπὸ αὐτοὺς ἐπιβεβαιώνουν τὴν πίστη τους στὴν κοινὴ ἐθνικὴ καὶ θρησκευτικὴ ταυτότητα τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ὅπως ἔπραξε σὲ ὅλο τὸ πέρασμα τῶν αἰώνων ὁ Βορειοηπειρωτικὸς Ἑλληνισμός.
Πολλοὶ ἦταν οἱ βορειοηπειρῶτες που συμμετεῖχαν στοὺς ἐθνικοαπελευθερωτικοὺς ἀγῶνες τῆς Ἑλλαδος, ἀποδεικνυοντας ἔτσι μὲ τὴ ζωὴ καὶ πολλὲς φορὲς μὲ τὴν θυσια τους τὴν ἀγαπη τους στὴν μητερα πατριδα.
Στοιχεῖα ἀντλοῦμε ἀπὸ τὸ Ἐγκυκλοπαιδικὸν Λεξικὸν «Ἡλίου», τὸ Διαδίκτυο καὶ τὸ Παγκόσμιο Βιογραφικὸ Λεξικὸ τῆς Ἐκδοτικῆς Ἀθηνῶν (2017). Ἀργυροκαστρίτης. Μὲ τὸ ὄνομα αὐτὸ ἀναφέρονται 5 ἀγωνιστές, μὲ καταγωγὴ τὸ Ἀργυροκάστρο.
Ὁ Ἀναστάσιος ὑπῆρξε Φιλικὸς καὶ ἔλαβε μέρος στὶς μάχες στὶς Παραδουνάβιες Ἡγεμονίες καὶ διακρίθηκε στὴν μάχη τοῦ Νοτσέτου τὸ 1821. Ἕνας συνονόματος, γεννηθεῖς τὸ 1776, Ἀναστάσιος ὑπῆρξε ὁπλαρχηγὸς ὑπὸ τὶς διαταγὲς τῶν Δημητρίου Μακρή, Ἰωάννη Ράγκου, Κίτσου Τζαβέλλα καὶ Γεωργίου Καραϊσκάκη καὶ πολέμησε στὶς μάχες τοῦ Ἀγρινίου, τῆς Ναυπάκτου τὸ 1821, στὸ Πέτα τὸ 1822, στὴν Καλιακούδα καὶ τὸ Καρπενήσι τὸ 1823. Ἐπίσης βρέθηκε στὶς πολιορκίες τοῦ Μεσολογγίου (1822, 1825-1826), ἀλλὰ καὶ στὶς μάχες γύρω ἀπὸ τὴν Ἀθήνα (1826-1827).
Ὁ Ἀναστάσιος Στεφάνου Ἀργυροκαστρίτης (τρίτος μὲ τὸ ἴδιο ὄνομα) πῆρε μέρος σὲ Μεσολόγγι καὶ ἀπὸ τὸ 1823 ἕως 1827 ὑπηρέτησε ὑπὸ τὸν Χρῆστο Φωτομάρα. Στὸ πλευρὸ τῶν Γιάννη Γκούρα, Νάκου Πανουργιὰ καὶ Κίτσου Τζαβέλλα πολέμησε σὲ ὅλον τὸν Ἀγώνα ὁ Θωμὰς Ἀργυροκαστρίτης, ἐνῶ ὁ Κυριακούλης ἢ Πολυζώης Ἀργυροκαστρίτης ἀγωνίστηκε κατὰ τοῦ Ἰμπραὴμ τὸ 1825, γιὰ νὰ πάρει μέρος στὶς ἐπιχειρήσεις τῆς Κρήτης τὸ 1828, μὲ ἐπικεφαλῆς τὸν θρυλικὸ Χατζημιχάλη Νταλιάνη (ἐκ Δελβινακίου), ὅπου ἔπεσε ἡρωικὰ στὴν μάχη τοῦ Φραγκοκάστελλου.Αὐλώνας Γεώργιος.
Ἀπὸ τὴν Αὐλώνα τῆς Βορείου Ἠπείρου, πολέμησε σὲ πολλὲς μάχες. Ὑπηρέτησε ὑπὸ τὸν Γεώργιο Καραϊσκάκη καὶ διακρίθηκε γιὰ τὴν ἀνδρεία του. Διέθεσε ὅλην τὴν περιουσία του γιὰ τὸν Ἀγώνα καὶ μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση βρέ-θηκε στὶς τάξεις τοῦ Στρατοῦ. Ἀπεβίωσε τὸ 1845.
Βάρφης Ζάχος, ἀπὸ τὴν Χειμάρρα. Ὑπῆρξαν καὶ ἄλλοι ἐκ τῆς οἰκογενείας τὸ 1821, ἀλλὰ ὁ πιὸ γνωστὸς ἦταν ὁ Ζάχος πού ἐξόπλισε καὶ συντηροῦσε δικό του σῶμα. Πολέμησε ὑπὸ τὶς διαταγὲς τῶν Νικηταρά, Χατζηχρήστου, Κίτσου Τζαβέλλα καὶ Γιαννάκη Νοταρὰ στὰ Δερβενάκια (1822), στὴν Κόρινθο (1822), στὸ Νεοκάστρο Πύλου (1825). Διακρίθηκε στὴν 2η Πολιορκία τοῦ Μεσολογγίου (1825-1826), στὴν θρυλικὴ μάχη τῆς Κλείσοβας (1826) καὶ ἀργότερα στὴν πολιορκία τῶν Ἀθηνῶν (1826-1827). Μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση ὑπηρέτησε ὡς ὑπολοχαγὸς στὶς χιλιαρχίες καὶ ἀπεβίωσε μᾶλλον τὸ 1838. Θὰ συνεχί σουμε καὶ σὲ ἑπόμενο ἀφιέρωμά μας.
Γεώργιος Διον. Κουρκούτας • Καθηγητὴς Φιλόλογος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου