Η Eλληνική σημαία ως σύμβολο του γένους

Η ελληνική Σημαία καθιερώθηκε ως σύμβολο του γένους κατά τις εργασίες της Α’ Εθνοσυνέλευσης που έλαβε χώρα στην Επίδαυρο. 

Στις 15 Μαρτίου 1822 εκδόθηκε η απόφαση 540 του εκτελεστικού, υπογεγραμμένη από τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, πρόεδρο του. Το διάταγμα όριζε για τις σημαίες ότι:    

α) των μεν κατά γην δυνάμεων η σημαία, σχήματος τετραγώνου, θα είχεν εμβαδόν κυανούν, το οποίο θα διηρείτο εις τέσσαρα ίσα τμήματα από άκρων έως άκρων του εμβαδού   

β) η δε κατά θάλασσαν σημαία θα ήτο διττή μία διά τα πολεμικά και άλλη διά τα εμπορικά πλοία. Και της μεν διά τα πολεμικά πλοία το εμβαδόν θα διηρείτο ες εννέα οριζόντια παραλληλόγραμμα, παραμειβομένων εις αυτά των χρωμάτων λευκού και κυανού εις την άνω δε προς τα έσω γωνίαν τούτου του εμβαδού εσχηματίζετο τετράγωνον κυανόχρουν, διηρημένον εν τω μέσω δι’ ενός σταυρού λευκοχρόου. Της δε διά τα εμπορικά πλοία διωρισμένης το εμβαδό θα ήτο κυανούν’ εις την άνω προς τα έσω γωνίαν τούτου του εμβαδού εσχηματίζετο ωσαύτως τετράγωνον λευκόχρουν και διηρημένον εν τω μέσω δι’ ενός σταυρού κυανοχρόου. 

Πριν από την καθιέρωση της σημαίας στους Έλληνες Επαναστάτες υπήρχαν πολλές σημαίες πολλών χρωματισμών. Υπήρχαν όμως διάφορα μοτίβα, τα οποία επαναλαμβάνονταν, όπως ο Σταυρός, ο Φοίνικας κ.α. Ο Σταυρός ιδίως ευρισκόταν σε περίοπτη θέση στις περισσότερες από αυτές τις σημαίες αποδεικνύοντας περίτρανα την σημασία του Χριστιανισμού για τους Επαναστάτες.   

Οι ίδιοι οι Έλληνες της εποχής προέβαλαν την Επανάσταση ως εθνική και όχι κοινωνική “για να μην μάς πουν οι Ευρωπαίοι καρμπονάρους”. Οι Έλληνες προσπαθούσαν να δείξουν ότι ήταν ένα χριστιανικό έθνος που πολεμούσε απέναντι “στον βάρβαρο Ασιάτην δυνάστην”.  

Σκέψεις για την Ελληνική Επανάσταση του 1821   

Ο τρόπος που διδασκόμαστε την Ελληνική Επανάσταση στα ελληνικά σχολεία αλλά και πανεπιστήμια τελικά μειώνει στα μάτια μας την σημασία της καθώς μας την παρουσιάζουν σαν ένα σύνολο στρατιωτικών μικροσυμπλοκων. Αυτό που τόνισα σε μάθημα στην Ναυτική Σχολή Πολέμου είναι ότι η Ελληνική Επανάσταση ήταν πάνω από όλα ένα υψίστης σημασίας πολιτικό γεγονός. Η Επανάσταση του 1821 συνέβη λίγα μόλις χρόνια μετά την ευρωπαϊκή παλινόρθωση του 1815, όταν καμία επανάσταση δεν θα γινόταν ανεκτή από το άτυπο ευρωπαϊκό Διευθυντήριο που είχε δημιουργηθεί. Όπως είπα επίσης στο ίδιο μάθημα: καμιά επανάσταση δεν επιτυγχάνει μόνη της αφού απέναντί της υπάρχει οργανωμένος στρατός. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να μείνει ζωντανή. Και η Ελληνική Επανάσταση το κατάφερε οδηγώντας τις Μ. Δυνάμεις να επέμβουν μετά από 7 χρόνια σκληρών και αιματηρών αγώνων. Η Επανάσταση του 1821, ίσως δεν είναι υπερβολή να το πούμε, υπήρξε το προανάκρουσμα των Επαναστάσεων στο Βέλγιο και την Πολωνία το 1830 αλλά και αυτών του 1848 που σαρωσαν την Κεντρική Ευρώπη.   

Στην Ελληνική Επανάσταση έλαβαν μέρος οι ακόλουθες ομάδες:   

Α) Δημογεροντες (Κοτζαμπάσηδες).                                                                                                     B)Νοικοκυραίοι(ΝησιώτεςΕφοπλιστές)                                                                                                 Γ) Η ελίτ του  Πνεύματος                                                                                                                    Δ)Οι Επαγγελματίες των Όπλων (Κλέφτες – Αρματολοί – Κάποι)   

Καμίας ομάδας δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ο ρόλος της. Θυμίζω ότι εξεγέρσεις είχαν γίνει και στο παρελθόν αλλά είχαν αποτύχει και αυτό λόγω της ελλειμματικής στήριξης. Ας τους δούμε έναν έναν.   

Χάρις στους Δημογεροντες, οι οποίοι ήταν η αρχή του Τόπου επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Επανάσταση βρήκε τα δίκτυα. Με απλά λόγια βρήκε την οργάνωση των ενοπλων ομάδων καθώς και την διοικητική μέριμνα. Πρέπει να σκεφτούμε εδώ ότι ένας στρατιώτης για να πολεμήσει θέλει ένδυση, φαγητό και οπλισμό.   

Οι Νησιώτες Νοικοκυραίοι εφοπλιστες [επί -οπλίζω] από την Ύδρα τις Σπετσες, τα Ψαρά, την Κάσο και αλλού απέκτησαν την κυριαρχία του Αιγαίου. Ο δυνατός εμπορικός στόλος τους άμα τη εκρηξει της Επαναστάσεως μετετράπη σε πολεμικό. Οι Οθωμανοί δεν μπορούσαν να διενεργησουν απόβαση στην Πελοπόννησο τελειώνοντας την Επανάσταση “μια και καλή”. Αναγκάζονταν να προσεγγίσουν δια ξηράς και εκεί ανελαμβαναν οι χερσαίες ελληνικές δυνάμεις με συνεχείς ενέδρες να τους εκκαθαρισουν.   

Η ελίτ του Πνεύματος, η οποία αποτελούταν από μορφωμένους Έλληνες, πολλούς Φαναριωτες, και ξένους (φιλέλληνες) της Ευρώπης, είχε διττή βαρυσήμαντη αποστολή. Από την μια έπρεπε να οργανώσουν εσωτερικά το κράτος δημιουργώντας μια γραφειοκρατία που θα κινούσε τις δομές της Επανάστασης. Από την άλλη φρόντιζαν για την διπλωματία στο Εξωτερικό. Έπρεπε να πειστεί η Ευρώπη ότι “δεν είμεθα καρμποναροι” και ότι θέλουμε να αποτινάξουμε “τον βαρβαρον Ασιατην δυναστην”. Τέλος οι διανοούμενοι ήταν αυτοί που προετοίμαζαν τον Ελληνισμό ιδεολογικά πριν την Επανάσταση.   

Τέλος, οι Επαγγελματίες των Όπλων, οι Κλέφτες, οι Αρματολοι και οι Κάποι. Αυτοί υπήρξαν η δύναμη κρούσης της Επανάστασης. Ψυχές ελεύθερες αλλά, μην το ξεχνάμε αυτό, και προνεωτερικές. Δεν ήταν άνθρωποι των σαλονιών. Ήταν άνθρωποι συνηθισμένοι στην λεηλασία και την λαφυραγωγια. Ένα από τα μεγάλα έργα της διοίκησης της Επανάστασης σε όλα τα επίπεδα από την Κυβέρνηση μέχρι τους ηγέτες στα πεδία των μαχών ήταν ακριβώς το ότι οι Κλέφτες και οι Αρματολοι κατέστησαν μια πολύ αποτελεσματική δύναμη κρούσης

του Παναγιώτη Γέροντα)