ΕΥΛΑΒΙΚΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

 

Ενημέρωση εκ του ΠΑ.ΣΥ.Β.Α. / Τρικάλων

Ο αγώνας για την Αυτονομία της Βορείου Ηπείρου, που άρχισε επίσημα στις 17 Φεβρουαρίου 1914, έχει έντονη την σφραγίδα της προσφοράς προς την εθνική εκείνη προσπάθεια  των δύο σπουδαίων Ιεραρχών:

α) του Μητροπολίτου Δρυινουπόλεως  ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ και

β) του Μητροπολίτου Βελλάς και Κονίτσης  ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΒΛΑΧΟΥ.

Και επειδή εφέτος, συμπληρώνονται ογδόντα (82) χρόνια από την εκδημία του πρώτου (†1936) και εξήντα (62) χρόνια από την εκδημία του δευτέρου, το Παράρτημα Τρικάλων του Πανελληνίου Συνδέσμου  Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (ΠΑ.ΣΥ.Β.Α), αφιερώνει το παρόν άρθρο στους ήρωες Ιεράρχες του Αυτονομιακού αγώνα της Βορείου Ηπείρου.

α) Ο Βασίλειος Παπαχρήστου, από την Λιντζουριά Αργυροκάστρου ήταν, τότε, ώριμος στην ηλικία, σεβάσμιος στην εμφάνιση, αυστηρός στο ήθος και με μεγάλη αγάπη και προς την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Βόρειο Ήπειρο, αλλά και προς την μεγάλη Πατρίδα, την Ελλάδα. Ο Ρενέ Πυώ, Γάλλος δημοσιογράφος, που περιόδευε τότε (1913 - 1914) την Βόρειο Ήπειρο, μιλάει με θαυμασμό και σεβασμό για τον Μητροπολίτη Αργυροκάστρου, εκφράζοντας ουσιαστικά την γνώμη του ορθόδοξου ποιμνίου για τον Ποιμενάρχη του.

Ο Βασίλειος είχε παρακολουθήσει όλες τις κινήσεις και τις μηχανορραφίες των τότε Μεγάλων Δυνάμεων υπέρ των Αλβανών και κατά της Βορείου Ηπείρου της πανάρχαιας αυτής  Ελληνικής Γης. Κι όταν πλέον τα πράγματα έδειξαν, ότι οι Βορειοηπειρώτες έπρεπε να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους, στις 15 Φεβρουαρίου 1914 σχηματίσθηκε η προσωρινή Κυβέρνηση της Βορείου Ηπείρου (υπό τον Γεώργιο Ζωγράφο), η οποία, στις 17 Φεβρουαρίου 1914, σε κατάλληλο χώρο, δίπλα στον ποταμό Δρίνο, κοντά στο Αργυρόκαστρο, πραγματοποίησε την τελετή της Αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου, με την συμμετοχή πλήθους κληρικών, οπλαρχηγών και ενθουσιώδους λαού. Είναι δε χαρακτηριστικό, ότι όταν ο Στρατηγός Παπούλας εκ μέρους της Ελληνικής Κυβερνήσεως, του Ελευθερίου Βενιζέλου, εζήτησε από τον Βασίλειο και την προσωρινή Κυβέρνηση να ματαιώσουν την ανακήρυξη της Αυτονομίας, ο Ιεράρχης και όλοι οι άλλοι κράτησαν σθεναρή στάση και αρνήθηκαν. Κι όταν κατέβηκε η Ελληνική Σημαία και υψώθηκε η της Αυτονομίας με τον δικέφαλο αετό, ο Βασίλειος με φωνή παλλόμενη από συγκίνηση στράφηκε προς την Ελληνική Σημαία και είπε: «Χάριν της υπερτάτης εθνικής ανάγκης κατεβιβάσθης, ω θείον όνειρον, ημών τε και των πατέρων μας γαλανόλευκή μας, εθνική μας Σημαία. Αλλά αντί Σού δεν ανυψώνομεν ξένην, αλλά την θυγατέρα σου, Ηπειρωτικήν, προωρισμένην να κατισχύση κατά της αλβανικής ημισελήνου».

Ο αοίδιμος Ιεράρχης διετέλεσε υπουργός της Κυβερνήσεως Α.Η. Αργότερα, το 1916, οι Ιταλοί τον εξόρισαν στην Ελλάδα, οπότε εγκαταστάθηκε στο Δελβινάκι (χωριό της Επαρχίας του), όπου και απεβίωσε τον Φεβρουάριο του 1936 ως Μητροπολίτης Δρυινουπόλεως και Πωγωνιανής. Ο τάφος του βρίσκεται στον περίβολο του εκεί Μητροπολιτικού Ναού.

ο Μητροπολίτης Βασίλειος

β) Ο Σπυρίδων Βλάχος είχε γεννηθεί στην Χιλή της Βιθυνίας, ενώ η καταγωγή του ήταν από την Ρουψιά του Πωγωνίου. Ήταν μόλις 40 ετών όταν άρχισε ο Αυτονομιακός Αγώνας, ψυχή του οποίου, κατά κοινή ομολογία υπήρξε αυτός. Η προκήρυξη δε εκείνου του Αγώνα, η οποία γράφτηκε από τον ίδιο, έλεγε ανάμεσα στα άλλα και αυτά: «Μας αποσπούν από τας αγκάλας της μητρός μας Ελλάδος… Το Πάτριον ημών έδαφος κείται σήμερον λεία, δυνάμει αδίκου και ακύρου βουλήσεως πάντων των ισχυρών της γης… Μη δυναμένη δε να συμβιώση… μετά της Αλβανίας, κηρύσσει η Βόρειος Ήπειρος την ανεξαρτησίαν της και προσκαλεί τους πολίτας της όπως, υποβαλλόμενοι εις πάσαν θυσίαν, προασπίσωσι την ακεραιότητα του εδάφους και τας ελευθερίας της από πάσης προσβολής».

Να σημειωθεί ότι ο αοίδιμος ήταν τότε Συνοδικός στην Κωνσταντινούπολη. Αλλά διέκοψε την συνοδική του θητεία και έσπευσε στην δοκιμαζόμενη Βόρειο Ήπειρο και υπήρξε και αυτός μέλος εκείνης της Κυβερνήσεως. Ο Σπυρίδων, το 1916, μετατέθηκε στην Μητρόπολη Ιωαννίνων, ενώ τον Ιούνιο του 1949 εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, το δε 1956 απεβίωσε, και ο τάφος του βρίσκεται στο Α´ Νεκροταφείο Αθηνών.

Η σύντομη σκιαγράφηση των ιερών ανδρών που κάνουμε, είναι με την ευκαιρία της επετείου του Αυτονομιακό Αγώνα της Βορείου Ηπείρου, το 1914, σαν ένα ευλαβικό μνημόσυνο. Ας είναι η μνήμη τους αιωνία.

ο Μητροπολίτης Σπυρίδων

ΠΗΓΗ: ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΒΗΜΑ (2016)