Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας UNCLOS (Διεθνές Δίκαιο Θαλάσσης) έχει μεγάλη σημασία για όλα τα Ναυτικά του κόσμου. Θεσπίζει ένα ολοκληρωμένο σώμα νόμου και τάξης για τους ωκεανούς και τις θάλασσες του κόσμου.
Οι κανόνες που καλύπτουν τη χρήση των θαλασσών, συμπεριλαμβανομένων των πόρων τους και της εκμετάλλευσης των υποθαλασσίων ορυκτών, η δικαιοδοσία των παράκτιων υδάτων και τα εδαφικά δικαιώματα και όρια, συνδέονται με τα παραδοσιακά δικαιώματα διέλευσης και την ελευθερία των θαλασσών που καθιερώνονται από διεθνείς κανόνες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να υπογράψουν τη Συνθήκη και ποτέ δεν επικυρώθηκε από τη Γερουσία των ΗΠΑ. Από τον Ιούνιο του 2016, 167 χώρες, είναι πλήρη μέλη της UNCLOS.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, αν και δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση, αναγνωρίζουν την UNCLOS ως σώμα «εθιμικού δικαίου». Εκτιμάται ότι ωριμάσαν τα δεδομένα και πλέον είναι σημαντική η επίσημη πλήρης ένταξη σε αυτήν τη ζωτική και πολύ σχετική Σύμβαση σε μια εποχή που η Κίνα όπως και η Τουρκία έχουν διαπράξει σοβαρές παραβιάσεις της Σύμβασης.
Η μη συμμετοχή στην UNCLOS πιθανώς θέτει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια ευάλωτη και ίσως αμφιλεγόμενη θέση σε ορισμένα σενάρια, παρόλο που το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ αναγνωρίζει και διατηρεί την «εθιμική νομοθεσία» τέτοιων βασικών αρχών διεθνούς δικαίου όπως η ελευθερία των θαλασσών, τα δικαιώματα διέλευσης και διάφορα δικαιώματα που σχετίζονται με χωρικά ύδατα.
Οι κινεζικές παραβιάσεις στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και τα σοβαρά ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο σχετικά με τις παραβιάσεις της Τουρκίας κατά της Ελλάδας και τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες της Κύπρου έχουν μπει στο μικροσκόπιο καθώς σχετίζονται με τη διατήρηση της διεθνούς τάξης και με τους τρόπους με τους οποίους τα προοδευτικά δημοκρατικά κράτη επιδιώκουν να κρατήσουν τον κόσμο μακριά από έναν άλλο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδιαφέρονται για τη διατήρηση της διεθνούς τάξης και την υποστήριξη της επιβολής του νόμου. Όμως, πώς μπορεί το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ να επιβάλλει το δίκαιο της θάλασσας, εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν υπογράψει και επικυρώσει την UNCLOS, ώστε να καταστούν πλήρη μέλη αυτής; Η σύντομη απάντηση, νομικά, είναι ότι η θέση τους είναι στην καλύτερη περίπτωση διφορούμενη. Ορισμένοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι δεν έχουν δικαίωμα ιδίως όσον αφορά την επιβολή και την αποτροπή περαιτέρω παραβιάσεων από την Κίνα και την Τουρκία. Ποια είναι η ουσία αυτού του επιχειρήματος;
Η συλλογική συμμαχική δράση, η επίμονη και εμπλουτισμένη παρουσία στις θάλασσες, είναι απαραίτητη και μαζί με τη νομική εκπροσώπηση της UNCLOS είναι πράγματι υψίστης σημασίας για την αιτιολόγηση, για παράδειγμα, της συμμαχικής παρουσίας στη Μεσόγειο καθώς και άλλων ευαίσθητων πλωτών οδών. Η Ελλάδα, η Ιταλία, η Γαλλία, η Αίγυπτος, η Κύπρος και το Ισραήλ, μαζί με το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, δημιουργούν μια τρομερή «μηχανή επιβολής του νόμου». Η UNCLOS παρέχει τη νομική ραχοκοκαλιά σε αυτήν τη «στρατηγική συμμαχία» Έτσι λοιπόν η UNCLOS αλληλοεπιδρά με το ρεαλισμό στη θάλασσα, έναντι της αυξημένης αδιαλλαξίας των Τούρκων και την απόρριψη των διεθνών κανόνων, στο πλαίσιο μιας στρατηγικής συμμαχίας. Εμπρός λοιπόν για τη διαμόρφωση ενός «Συμμαχικού δακτυλίου της φωτιάς» στην περιοχή επιχειρήσεων της Μεσογείου.
Η ναυτική ανάπτυξη μονάδων, και η επίμονη παρουσία όπου παρατηρείται παραβίαση των αρχών του Δικαίου, είναι ζωτικής σημασίας, μαζί με τακτικές ασκήσεις και συνεχή διαλειτουργική εκπαίδευση. Τα χειρότερα σενάρια ενδέχεται να πρέπει να περιλαμβάνουν «αποκλεισμό», δηλαδή έναν ναυτικό μηχανισμό που χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία τα παλαιότερα χρόνια. Η συμμαχική δύναμη, με την πλήρη εξουσία της UNCLOS, μπορεί να αποτελέσει ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα για απερίσκεπτη συμπεριφορά στη θάλασσα. Για να γίνει αυτό, είναι σαφές ότι η Γερουσία των ΗΠΑ θα πρέπει να επικυρώσει πλήρως το UNCLOS και να χρησιμοποιήσει αυτήν την ευκαιρία για να ενημερώσει τον κόσμο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συμμετέχουν δραστικά στη διατήρηση της διεθνούς τάξης μέσω της επιβολής του διεθνούς δικαίου. Εκτός από τον περιορισμό των κινεζικών και τουρκικών ηγεμονικών φιλοδοξιών, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους μπορούν να αποτρέψουν εγκλήματα που περιλαμβάνουν εμπορία ανθρώπων, διακίνηση ναρκωτικών, παράνομες μεταφορές όπλων, τρομοκρατικές επιχειρήσεις στη θάλασσα, διάφορες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συναφή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, καθώς και παραβιάσεις των κρατικών δικαιωμάτων φυσικών πόρων που χρηματοδοτούνται από το κράτος. Αυτά τα θέματα πλέον βρίσκονται στο επίκεντρο αυτού του αιώνα, μαζί με πολλά ψηφίσματα του ΟΗΕ που απαιτούν επιβολή νόμου στη θάλασσα, και εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Πολεμικού Ναυτικού, υπό την UNCLOS.
Τα μαθήματα που πρέπει να διδαχθούμε είναι ξεκάθαρα. Οι φιλελεύθερες δημοκρατίες έχουν δικαίωμα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο να ενεργούν προληπτικά σε συνεννόηση με τους συμμάχους τους.
*Ο Υποναύαρχος (εα) Δημήτριος Τσαϊλάς ΠΝ δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου, είναι μέλος και ερευνητής του Ινστιτούτου για την Εθνική και Διεθνή Ασφάλεια.
Γράφει ο Δημήτριος Τσαϊλάς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου